جراحی دیسک کمر

ما بین هر یک از استخوان های ستون فقرات، دیسکی قرار گرفته است. این دیسک ها، هر گونه ضربه را به خود جذب و از استخوان محافظت می کنند. بیرون زدگی دیسک، از جمله مشکلاتی است که برای دیسک ها اتفاق می افتد.

ممکن است بیرون زدگی دیسک در هر قسمت از ستون فقرات اتفاق بیفتد، حتی در ناحیه گردن. اما عمدتا شاهد بروز این مشکل در قسمت انتهایی ستون فقرات خواهیم بود.

فیلم جراحی دیسک کمر توسط دکتر عرفان قربانی مقدم

علل بروز دیسک کمر

بیرون زدگی دیسک می تواند هنگام بلند کردن غیر صحیح اجسام سنگین و یا حتی چرخش ناگهانی ستون فقرات اتفاق بیفتد. چاقی و اضافه وزن، بالا رفتن سن و یا ابتلا به بیماری هایی که با تخریب استخوان ها همراه هستند، در بروز این اختلال دخیل می باشند.

علائم دیسک کمر

بیرون زدگی دیسک، معمولا منجر به بروز درد و ناراحتی نخواهد شد. اما در صورتی که به اعصاب قسمت انتهایی پشت فشار وارد کند، علائمی از درد در پشت بدن و یا پاها ظاهر خواهد شد. بیرون زدگی دیسک گردن می تواند با درد در شانه ها، گردن و بازوها همراه باشد. علاوه بر درد، بی حسی و ضعف می تواند از دیگر علائم بیرون زدگی دیسک باشد.

در چه مواردی باید جراحی دیسک کمر انجام داد ؟

معمولا جراحی دیسک کمر از سوی پزشک تجویز نمی شود، مگر این که با وجود اقدامات غیر جراحی مانند:

• مصرف داروهای غیر استروئیدی و ضد التهابی
• مسکن ها
• ورزش و فیزیوتراپی
• تزریق استروئیدها
• استراحت در منزل

تغییری در بهبود علائم مشاهده نشود. در صورتی که درد ادامه دار شود، به گونه ای که انجام برخی کارها برای فرد سخت شود، گزینه های جراحی در نظر گرفته خواهد شد.

اقدامات و آمادگی قبل از جراحی دیسک کمر

پیش از جراحی، از انتخاب جراح مغز و اعصاب با تجربه در این زمینه، اطمینان حاصل نمایید. پیش از تصمیم به انجام جراحی، انجام یک سری تست های تشخیص از سوی پزشک تجویز خواهد شد، تست هایی از قبیل:

• اشعه ایکس، که تصاویر دقیقی از مهره ها و مفاصل را در اختیار پزشک قرار می دهد.
• سی تی اسکن، که تصاویر دقیق از ستون فقرات و ساختارهای اطراف را در اختیار قرار می دهد.
• MRI، که با تصاویر سه بعدی از نخاع و ریشه های عصبی و هم چنین دیسک را در اختیار قرار می دهد.
• نوار عصب و عضله، که فعالیت الکتریکی اعصاب و ماهیچه ها را نشان می دهد.

این قبیل تست های تشخیصی، پزشک را در تعیین بهترین گزینه جراحی یاری می کنند. البته موارد دیگری از جمله ناحیه بیرون زدگی دیسک، سن و شرایط جسمانی بیمار نیز در نظر گرفته خواهند شد.

انواع جراحی دیسک کمر

بعد از جمع آوری اطلاعات از سوی پزشک، بررسی انواع روش های جراحی و بهترین گزینه درمان آغاز خواهد شد. در برخی بیماران، نیاز است تا چند روش انجام شود.

لامینوتومی/ لامینکتومی

در لامینوتومی، برشی در قسمت تیغه قوس مهره ای ایجاد می شود تا فشار از روی ریشه عصب برداشته شود. این روند جراحی، از طریق ایجاد برشی کوچک و گاها به کمک میکروسکوپ انجام می شود.

گاهی لازم است تا این قوس برداشته شود. که این روش جراحی اصطلاحا لامینکتومی نام دارد.

دیسکتومی/ میکرودیسکتومی

دیسکتومی، یکی از شایع ترین روش های جراحی است که در درمان بیرون زدگی دیسک در ناحیه کمر تجویز می شود. در این روش، بخشی از دیسک که باعث وارد آمدن فشار به ریشه عصب می شود، برداشته خواهد شد.

سپس، جراح از طریق برش ایجاد شده در پشت، به دیسک دسترسی پیدا می کند. در صورت امکان، جراح برای رسیدن به دیسک از برشی کوچک تر و ابزارهای خاص استفاده می کند. این روش جدید و کم تهاجمی، میکرودیسکتومی نام دارد. در برخی موارد، امکان انجام سرپایی این روش نیز وجود دارد.

جراحی دیسک مصنوعی

این روش جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود و تنها برای یک دیسک و آن هم زمانی که مشکل در قسمت انتهایی کمر رخ داده باشد، کاربرد دارد. این روش جراحی به افرادی که از آرتریت و یا پوکی استخوان رنج می برند، توصیه نمی شود.

در این روش جراحی، جراح از طریق ایجاد برشی در ناحیه شکم به دیسک دسترسی پیدا می کند. دیسک آسیب دیده برداشته و دیسک مصنوعی ساخته شده از مواد پلاستیکی و فلزی، جایگزین خواهد شد. بعد از جراحی، بیمار چند روزی را در بیمارستان بستری خواهد بود.

جوش دادن مهره ها

در این روش که دو مهره و یا تعداد بیشتر، به هم جوش می خورند، تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. این روش می تواند با گرافت استخوان از سایر قسمت های بدن و یا فرم اهدایی نیز همراه باشد. در این روش جراحی می تواند از پیچ و مهره هایی جهت حمایت بیشتر نیز کمک گرفت.

بعد از پایان جراحی، بیمار چند روزی را در بیمارستان بستری خواهد بود.

آیا بعد از جراحی دیسک کمر عوارض وجود دارد ؟

همانند سایر جراحی ها، جراحی دیسک کمر نیز می تواند با خطراتی مانند عفونت، خونریزی و یا آسیب های عصبی همراه باشد. افرادی که از بیماری دیسک تخریبی رنج می برند، ممکن است در آینده با مشکلات مربوط به دیسک روبرو شوند.

بعد از جراحی، معمولا مقداری سفت شدگی در ناحیه جراحی مشاهده می شود که البته موقتی بوده و برطرف خواهد شد.

بعد از جراحی و در طول سپری شدن دوره نقاهت، دستورالعمل ها و مراقبت های لازم در خصوص زمان مناسب انجام فعالیت ها و زمان مناسب شروع دوباره ورزش، در اختیار بیمار قرار خواهد گرفت.

در برخی موارد، لازم است جلسات فیزیوتراپی به موقع و تا زمانی که پزشک صلاج بداند، ادامه پیدا کند. آنچه که اهمیت دارد این است که بیمار باید تمام نکات گفته شده از سوی پزشک را رعایت کند. طول دوره نقاهت و مراقبت ها به مواردی از قبیل:

• جزئیات روند و نوع جراحی
• احتمال بروز عوارض
• شرایط جسمانی بیمار

بستگی دارد.

پیشگیری از بروز عوارض

جهت پیشگیری از بروز مشکلات مربوط به دیسک و ستون فقرات، توصیه می شود:

• وزن بدنی خود را در حالت ایده آل نگه دارید.
• از روش های صحیح بلند کردن اجسام کمک بگیرید.
• عضلات شکم و پشت خود را تقویت کرده و ورزش را فراموش نکنید.