جراحی آندوسکوپی هیدروسفالی

جراحی آندوسکوپی هیدروسفالی

آیا تا به حال نام بیماری هیدروسفالی به گوشتان خورده است؟ آیا تا به حال کودکانی را دیده اید که سرشان بزرگتر از بدنشان باشد؟

هیدروسفالی بیماری ای است که اغلب با نام ” آب آوردن مغز ” شناخته می شود. شاید در گذشته سرنوشت این بیماری برای مبتلایان آن تنها مرگ بود. اما امروزه به دلیل پیشرفت روز افزون علوم پزشکی می توان این بیماری را درمان کرد.

در ادامه  با ما همراه باشید تا مطالب بیشتری را پیرامون این بیماری در اختیارتان قرار دهیم:

هیدرو سفالی چیست؟

همانطور که می دانید مغز از بطن های مختلفی تشکیل شده است که درون آن ها را مایع مغزی و نخاعی پر کرده است. این مایع توسط کانال هایی که در جمجمه وجود دارد به سمت پایین مغز حرکت می کند.

زمانی که حرکت این مایع در جمجمه با اختلال رو به رو شود، بطن ها بزرگ شده و مایع مغزی  نخاعی انباشت می شود و بیماری هیدروسفالی به علت تجمع همین مایه به وجود می آید.

مایع مغزی نخاعی که مغز را در برگرفته است موجب شناور ماندن مغر در جممه می شود که این خود موجب جلوگیری از ضربه به مغز و همچنین سبک تر شدن وزن آن است.

هیدروسفالی که اغلب در کودکان مشاهده می شود موجب تجمع مایعات مغزی و فشار به مغز خواهد شد. این بیماری در کودکان باعث بروز اختلالاتی نظیر، اختلال در رشد و عقب ماندگی جسمی و ذهنی می شود.

هیدروسفالی چه زمانی ایجاد می شود؟

علت افزایش مایع مغزی و نخاعی و در نتیجه ایجاد هیدروسفالی می تواند به دلایل مختلف به وجود آید که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هیدروسفالی به علت انسداد در جریان یافتن مایع مغزی نخاعی
• عدم توانایی عروق خونی در جذب مایع مغزی و نخاعی
• تولید بیش از حد مایع مغزی نخاعی

هر مقدار که مایع مغزی نخاعی در مغز افزایش یابد موجب  تورم مغز شده که این اتفاق آسیب به بافت های مغر را به همراه خواهد داشت.

علت به وجود آمدن هیدروسفالی چیست؟

هیدروسفالی می تواند قبل و بعد از تولد ایجاد شود که هرکدام دلایل خاص خود را خواهد داشت. در ادامه به بررسی علل هیدروسفالی قبل و بعد از تولد می پردازیم:

علت هیدروسفالی قبل از تولد

ابتلای مادر به عفونت هایی نظیر سرخچه

نقص رشدی در ستون فقرات

اختلالات زنتیکی

علت هیدروسفالی بعد از تولد

• ابتلا به عفونت مننژیت در نوزادان
• خونریزی مغزی در حین تولد
• امکان ایجاد جراحت در حین و بعد از زایمان
• ایجاد آسیب و ضربه به مغر
• ابتلا به تومور های مغزی

ابتلا به هیدروسفالی در بزرگسالان

اگر این بیماری در بزرگسالان رخ دهد اغلب به علت انسداد جریان مایع مغزی _ نخاعی خواهد بود. به عبارت دیگر هیدروسفالی در بزرگسالان با بالا رفتن سطح مایع مغزی _ نخاعی به وجود می آید، اما این افزایش موجب ایجاد فشار به مغز نخواهد شد. و تنها اختلالات عملکردی را در پی خواهد داشت.

علت هیدروسفالی در بزرگسالان

اگر نشانه ها و موارد زیر را تجربه کرده اید، این امکان وجود دارد که شما به هیدروسفالی مبتلا شده باشید:

• ابتلا به عفونت های مغزی ( مننژیت )
• ایجاد جراحت در ناحیه سر
• تجربه جراحی مغز
• خونریزی رگ های خونی

علائم هیدروسفالی

گرچه هیدروسفالی از دسته بیماری هایی است که در کودکان شایع بوده، اما نمی توان تنها آن را بیماری کودکان نامید. از این رو دانستن برخی علائم و آگاهی از آن ها می تواند افراد را در مواجه با آن یاری کرده تا بتوانند بهنگام به پزشک مراجعه کنند.

این علائم در هر گروه سنی متفاوت خواهد بود که در ادامه آن ها را بررسی خواهیم کرد:

نشانه های هیدروسفالی در نوزادان

• شکاف روی جممجه
• ثبات چشم ها در زاویه پایین
• تشنج
• افزایش اندازه دور سر
• گریه های بیش از اندازه
• استفراغ
• خواب آلودگی
• ضعف عضلانی

نشانه های هیدروسفالی در کودکان نوپا

• تاخیر در رشد
• تغییر ساختاری صورت
• گریه با صدای بلند و جیغ زدن
• اسپاسم عضلات
• تحریک پذیری
• اختلال در خوردن
• سردرد
• اختلالات خواب
• بی اختیاری ادرار
• اختلالات تمرکز
• تشنج
• اختلالات بینایی

نشانه های هیدروسفالی در بزرگسالان

• سردرد های شدید
• اختلالات حرکتی
• بی اختیاری ادرار
• ضعیف شدن حافظه
• اختلال در تمرکز
• اختلالات بینایی

تشخیص هیدروسفالی

زمانی که فرد به علت مشکوک بودن به این بیماری به پزشک مراجعه می کند، در ابتدا مورد معاینات فیزیکی قرار می گیرد. در این راستا پزشک با ندازه گیری اندازه دور سر و معاینه چشم ها و همچنین پرسش درباره تجربه رفلکس فرد، علائم این بیماری در فرد را  بررسی می کند.

سپس برای تشخیص دقیق تر اغلب انجام آزمایشاتی نظیر سونوگرافی، ام آر ای، و سی تی اسکن را تجویز خواهد کرد.

درمان هیدرو سفالی

گرچه درمان های مختلف برای این بیماری نمی تواند آسیب های مغزی ناشی از فشار مایع مغزی _ نخاعی را جبران کند، اما جراحی مغز می تواند به توازن مایع مغزی _ نخاعی کمک کند.

برای جراحی هیدروسفالی جراح از روش های زیر استفاده میکند:

قرار دادن شنت

در مواقعی برای خارج کردن مازاد مایع مغزی از وسیله ای استفاده می کنند که در سر تعیبه شده و دارای ی لوله دراز و یک شیر است. انتهای این لوله را در قفسه سینه و یا شکم قرار می دهند تا مایع مغزی _ نخاعی پس از خروج به این نواحی منتقل شود.

این روش درمانی دائمی بوده و باید به طور مرتب مورد وارسی قرار گیرد.

جراحی اندوسکوپی

شنت گذاری باید با ایجاد جراحی باز صورت گیرد. از این رو  برخی به دلیل عدم تمایل به جراحی باز و یا حساسیت به لوله سیلیکونی خواستار جراحی اندوسکوپی هیدروسفالی هستند. در این روش جراحی باز صورت نگرفته و جراح با قراردادن لوله آندوسکوپ و هدایت آن به جمجمه امکان دسترسی به مایه مغزی _ نخاعی را خواهد داشت و دیگر نیازی به قرار دادن شنت نخواهد بود. برای انجام این جراحی توصیه می شود که بهترین جراح مغز مراجعه کرده تا ضمن تجربه جراحی موفق از بروز عوارض احتمالی جلوگیری کنید.